پژوهشِ حاضر از منظرِ روش شناسی کیفی به بررسی تفاوت‎های موجود در نوعِ موسیقی مصرفی جوانان شهر تهران و تفسیر ایشان از آن می‎پردازد. جهتِ فهمِ جامعه شناسانۀ تفاوت‎های مصرفِ موسیقی جوانان این موضوع از رهگذرِ سرمایۀ فرهنگی_ مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به داده‎های متنی پژوهش، پژوهشگران از میان روش های کیفی روشِ تحلیلِ محتوای کیفی را انتخاب کرده‎اند. داده های پژوهش از طریقِ مصاحبۀ نیمه ساخت یافته با مشارکت کنندگانِ پژوهش گردآوری شده است. با توجه به اهدافِ پژوهش جریانِ انتخاب مشارکت کنندگان بر مبنای نمونه گیری هدفمند صورت یافته است. پژوهشِ حاضر تفاوت‎هایی که میان کنشگرانِ جوانِ با سرمایۀ فرهنگی متفاوت در حوزۀ مصرفِ موسیقی و تفسیر آن وجود دارد را در قالبِ مفاهیم و مقولاتی نشان داده است. این مفاهیم و مقولات عبارت‎اند از: 1. ذائقۀ تربیت شده و ذائقۀ حسی 2. هارمونی و شوریدگی 3. رهنمون‎های مذهبی: مواجۀ نقدآمیز و مواجۀ طردآمیز 4. شنیدن ناشنیدنی ها و دیدن نادیدنی ها و 5- بخشی از ما. نتایج پژوهشِ حاضر نشان می‎دهد، مادامی که کنشگرانِ اجتماعی در سطحِ بالایی از سرمایۀ فرهنگی قرار دارند، در زمینۀ مصرفِ موسیقی به سمت نوعی فرهنگ گرایی رغبت و گرایش دارند. اما در نقطۀ مقابل کسانی که سرمایۀ فرهنگی به میزان اندکی در اختیار دارند به طبیعت نزدیکتر هستند. به عبارتی، ایشان قادر نیستند خود را وارد کدهایی کنند که با آن بتوانند موسیقی هایی نظیر سنتی، کلاسیک غربی یا موسیقی باروک را بازشناسی کنند. بنابراین از دو مفهومِ محوری فرهنگ‎گرایی و طبیعت‎گرایی جهت صورت‎بندی کردند،تفاوت های موجود در مصرف و تفسیر موسیقی در نزد جوانان می‎توان استفاده کرد.

یکی از مفاهیمی که انتظار می رود با هوشمند شدن شهرها، دچار تحول شود، مفهوم مشارکت شهروندان در امور شهرسازی و مدیریت شهری است. بویژه در شهری چون تهران که میزان مشارکت تا نقطه مطلوب، فاصله زیادی دارد. مسأله آن است که اگر پیدایش شهرهای دیجیتالی و هوشمندسازی شهرها از ابعاد و جنبه های مختلف بر شهر و شهرنشینی، مدیریت شهر و زندگی در شهرها اثر می گذارد، بر روی مشارکت که مفهومی با اهمیت بسیار بالا بوده و درای آورده های بالقوه بی شمار در مدیریت شهری است-چه تأثیری دارد و آینده مشارکت شهروندان در بستر شهرهای هوشمند و پویا، چه تحولاتی به خود خواهد دید؟ پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی، ضمن استفاده از روش ها و ابزارهای مطالعاات اسنادی در بخش مبانی نظری و پیشنه های پژوهشی و سپس بر پایه راهبرد پیمایش (پرسشنامه شهروندان و پرسشنامه خبرگان و متخصان)، سعی نمود نسبت به گردآوری داده ها و سپس تجزیه و تحلیل آنها اقدام نماید. نتایج نشان دهنده تأیید فرضیه پژوهش است، زیرا نمره گزاره ها از حداقل قابل قبول (3.1) بالاتر و انحراف معیار نیز تقریبا در همه موارد، زیر 1 بوده است. همچنین آزمون تی تک نمونه ای نشان از تأیید گزاره ها داشت. نتیجه پژوهش، شامل ارائه ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های مشارکت در شهر هوشمند و پویا در تهران به عنوان الگوی تمام نمای شهر ایرانی است.

تحقیق حاضر با تاکید بر الگوهای امنیت و توجه به کاربری فضاهای مختلف شهر تهران، وضعیت شهروندان را در فضاهای گوناگون شهر به حسب اولویت امنیتی آنان مورد بررسی قرار می دهد. امنیت وجودی، امنیت رفاهی، امنیت معنابخش به عنوان سه رکن اساسی امنیت شهروندان برآورد و تفاوت این ابعاد در مناطق مختلف شهر تهران مورد مقایسه قرار گرفته است.در این تحقیق از روش پیمایش استفاده شده است که طی آن با 848 نفر از ساکنان مناطق مختلف تهران مصاحبه گردیده و برای تحلیل داده ها از آزمون F استفاده شده است.یافته ها نشان می دهند که میزان امنیت شهروندان تابعی از اولویت امنیتی آنان در مناطق مختلف شهر تهران می باشد. چنانکه مناطق کسب و کار، بخش عمده فروشی و صنایع سنگین و سبک تولیدی، نیازمند امنیت وجودی بیشتر هستند، که به استناد الگوهای پوزیتیویستی قابل اجرا می باشد. در حالی که مناطق مسکونی، چه مناطق مرفه نشین و چه مناطق مسکونی حومه و فقیر نشین، بیشتر بر امنیت رفاهی تاکید دارند، که به پشتیبانی الگوهای سازه انگاران فراهم می گردد و مراکز فرهنگی و هنری، پارک ها و تفرجگاه ها، دانشگاه ها و مراکز آموزشی بیشتر بر امنیت معنابخش نظر داشته اند، که ابزارهای اجرایی آن در الگوهای پست پوزیتیویست وجود دارد.

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی سبک زندگی ایرانی-اسلامی شهروندان تهرانی است. به منظور انجام پژوهش با20 نفر از اساتید و مدیران فرهنگی کشور مصاحبه و در نهایت، با استفاده از روش گرند تئوری به تحلیل متون دینی و جمع آوری نظام مند داده ها پراخته شد. از نظر خبرگان علمی و مدیران فرهنگی کشور شاخص های مختلفی برای سبک زندگی ایرانی-اسلامی مطرح می باشد که اطلاعات به دست آمده از مصاحبه در 8 مضمون (عبادی، باید و نبایدهای شرعی، نظام اخلاقی، تفکر و علم دفاعی و امنیتی، اعتقاد به ایمان و عمل صالح، خانواده و مالی، اجتماعی و سلامت و باورهای منطبق بر مذهب) دسته بندی گردید. علاوه بر این، پس از جمع آوری و کدگذاری داده های خام، یافته ها و پاسخ مخاطبین در قالب سه محور اصلی: 1-سبک زندگی در بعد عبادی 2-سبک زندگی در بعد فردی و خانوادگی 3-سبک زندگی در بعد اخلاقی و اجتماعی(نظام اخلاقی) دسته بندی شد. در بخش دوم پژوهش با استفاده از نظریه داده بنیاد به مطالعه و بررسی منابع مکتوب از جمله قرآن کریم، نهج البلاغه و میزان الحکمه، دیدگاه ها و گفتارهای بزرگان دین و دیدگاه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی پرداخته شد. برای بررسی میزان اثرپذیری و اثرگذاری هر یک از مؤلفه ها ابتدا روابط بین مؤلفه ها و شاخص ها تعیین و در نهایت، در نگاه سیستمی روابط تمام اجزاء بر یکدیگر تعیین و بدین سان الگوی سبک زندگی ایرانی-اسلامی شهروندان شهر تهران با تأکید بر عوامل، مؤلفه ها و شاخص های آن تدوین شد.

بی تردید شهروندی شاخصی کلیدی برای جوامع مدرن محسوب می شود و مهمتر آنکه شهروندی دارای مجموعه گسترده ای از حقوق و تکالیف مدنی، سیاسی و اجتماعی است که می تواند در عرصه شهر تبلور یابد. شکل گیری شهروندی در ایران را می توان در دو سطح «شهروند ملی» و «شهروند شهری» بررسی کرد. در واقع شهروند شهری سوگیری های افراد نسبت به استحقاق در برخورداری از خدمات شهری مختلف، برابری در فرصت های عمومی و بهره مندی از امکانات و رفاه شهری است که با مجموعه ای از مسوولیت ها، تمایلات کنشی افراد پیرامون تعهدات و مشارکت در امور شهر همراه می شود. «شهروند شهری» بر دو بعد اساسی "حقوق شهروندی" و "تکالیف شهروندی" استوار است که در این پژوهش در میان شهروندان تهرانی مورد بررسی قرار می گیرد. روش انجام این پژوهش پیمایش با استفاده از تکنیک پرسشنامه بوده و بدین منظور 2400 نفر از افراد 15سال به بالای مناطق مختلف شهر تهران با استفاده از شیوه نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که 35 درصد مردم شهر تهران میزان برخورداری از حقوق شهروندی را در حد کم، و در مقابل 19 درصد آن را حد زیاد بیان داشته اند همچنین زنان تهرانی بیش از مردان به رعایت تکالیف شهروندی، مجردان، کمتر از متاهلان، افراد بدون همسر و همچنین افراد 15 تا 24 ساله جامعه در مقایسه با سایر گروه های سنی کمتر به رعایت تکالیف شهروندی می پردازند. افراد هر چه سال های بیشتری در شهر تهران زندگی کرده باشند، احساس تکلیف بیشتری نموده و نیز بیشتر به رعایت وظایف شهروندی می پردازند. بنابراین می توان دریافت در عرصه شهری برخورداری از حقوق و رعایت تکالیف بطور یکسان در میان گروه های اجتماعی توزیع نشده و این امر بایستی در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی های شهری مورد توجه قرار گیرد.

1امروزه معضلات محیط ‎زیست به بخش جدایی ‎ناپذیر زندگی اجتماعی ما تبدیل شده است؛ از این رو برای کاهش آسیب‎ های واردشده به محیط ‎زیست نیازمند اتخاذ کنش‎های جمعی و در نتیجه رفتارهای مسئولانه هستیم. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تبیین نقش سرمایه اجتماعی بر رفتارهای زیست محیطی مسئولانه در بستر حوزه های عمومی با استفاده از نظریات هابرماس و پاتنام به‎عنوان چارچوب نظری انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه شهروندان بالای 18 سال شهر تهران بودند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد که این تعداد را به 400 نفر افزایش دادیم. شیوه نمونه ‎گیری نیز به صورت خوشه ‎ای چند مرحله‎ای بود و از پرسش نامه ساخت ‎مند به منظور گردآوری داده‎ ها استفاده شد. پس از تعیین اعتبار و پایایی تحقق و انجام آزمون نرمال ‎بودن، داده ‎ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل مسیر و شاخص ‎های مطلوب برازش مدل ساختاری، بیان ‎کننده معناداری و تبیین مناسب کلیه مؤلفه ‎ها برای بررسی رفتارهای مسئولانه زیست محیطی است. یافته ‎های تحقیق نشان می‎ دهد که بین اعتماد فردی (345/0)، اعتماد اجتماعی (414/0)، اعتماد نهادی (301/0)، مشارکت اجتماعی رسمی (409/0)، مشارکت اجتماعی غیررسمی (512/0) و هنجارهای متقابل اجتماعی (555/0) با رفتارهای مسئولانه زیست محیطی، رابطه معناداری وجود دارد. ضریب رگرسیونی نیز نشان می دهد که متغیرهای مستقل می ‎توانند 32 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین کنند. نتایج حاکی از این است که سرمایه اجتماعی با خلق ارزش ‎ها و هنجارهای اجتماعی، زمینه را برای رفتارهای مسئولانه زیست محیطی فراهم می ‎سازد.

امروزه سیاست های پایدار شهری، اهمیت واحدهای همسایگی و اجتماعات محلی را در چارچوب مفهوم توسعه پایدار روشن ساخته است. از این رو توجه به مدیریت شهری در برنامه ریزی به سوی سطح خرد گرایش یافته است. لذا به منظور بررسی اثربخشی عملکرد سرای محلات در راستای جذب مشارکت شهروندان تهرانی، سرای محله های سوهانک، اندیشه، صادقیه از مناطق شمال، امامت و هفت چنار از مناطق مرکزی، اتابک، شهدای گمنام، اقدسیه، خانی آباد نو و امام زاده حسن از مناطق جنوب به عنوان نمونه قرارگرفته و در قالب شش محور اطلاع رسانی و تبلیغات، اثربخشی، اعتماد، امکانات، تجربه و تخصص و رضایتمندی بررسی گردید. جامعه آماری شهروندان20 تا 50 ساله و به تعداد 500 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. روش به کار رفته پیمایش و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. یافته های توصیفی نشان داد: میزان مشارکت پذیری شهروندان در سراهای محله در سطح متوسط رو به بالاست و در سطوح تحلیلی نیز متغیرهای امکانات، اعتماد، فعالیت ها، رضایتمندی، تخصص اساتید، اطلاع رسانی و میزان آشنایی با مشارکت پذیری شهروندان رابطه معنی داری دارد. نتایج کلی تحقیق نشان داد که میزان عملکرد سرای محلات با محوریت امکانات مناسب، بر افزایش جذب مشارکت شهروندان مؤثر است. به عبارتی هر چقدر امکانات سخت افزاری و امکانات نرم افزاری (جلب اعتماد، اطلاع رسانی مناسب، فعالیت های مناسب، رضایتمندی و استفاده از تخصص) در سراهای محله بهینه و مناسب باشد در نتیجه تمایل مشارکت شهروندان در استفاده از امکانات، برنامه و فعالیت های سراهای محله افزایش می یابد.

مقاله ی حاضر به بررسی رابطه بین خوانایی محیطی و حضور شهروندان در فضاهای عمومی شهر تهران می پردازد. فضاهای عمومی با قابلیت پیش بینی پذیر بودن، خوانایی و توان خلق رویدادهای اجتماعی می توانند شهروندان را درون خود جذب کنند. چنین فضاهایی محل تبادل افکار و اطلاعات و مکانی برای شکل گیری شبکه های اجتماعی هستند؛ به این دلیل مطالعه ی عوامل موثر بر حضور شهروندان در فضاهای عمومی واجد اهمیت و ضرورت می گردد. داده های این مقاله توسط پرسشنامه، از 5000 پاسخگو ساکن شهر تهران، در قالب 10 خوشه محله گردآوری شده و برای تحلیل داده ها، از ضرایب همبستگی پیرسون و تحلیل خوشه ای کلاستر استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بی نظمی فیزیکی و اجتماعی در شهر تهران با میزان حضور شهروندان در فضای عمومی رابطه ی منفی و معناداری دارد. همچنین یافته های پژوهش، تفاوت معناداری را در بین مناطق 22 گانه ی شهر تهران از نظر شاخص های خوانایی محیطی از جمله تراکم جمعیتی، وقوع جرم و بزه کاری و احساس ناامنی نشان می دهد، به طوری که بر اساس این شاخص ها، مناطق 1، 3 و 22 وضعیت مطلوبتر و مناطق 7، 8 و 16 وضعیت نامطلوبی را دارند.

از ابتدای شکل گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان فضایی برای رشد و نمو دیگر مفاهیم و اصول پای های اسلامی گردد. با این وجود با پدید آمدن تفکر مدرن و ظهور جنبشهای متعدد، شاهد آن هستیم که بسیاری از این مفاهیم با آسیبهای قابلتوجهی روبرو شدهاند. این امر در محلاتی که پیشینه تاریخی، مذهبی و مدنی غنی تری دارند به طور قابل توجهی چشم گیرتر است و ساکنان آن را میتواند با چالش های هویتی روبرو کند. منطقه 20 شهر تهران نیز از جمله این محدوده های ارزشمند است که این پژوهش با هدف سنجش خوانش ساکنان آن از منظر شهر اسلامی شکل گرفت. در ادامه پس از استخراج شاخص ها و زیرشاخصهای مرتبط با شهر اسلامی از آراء و اندیشه صاحبنظران و شکلگیری مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامه ای 50 سوالی در طیف مقیاس 5 گزینهای لیکرت، ویژگی های شهر اسلامی از منظر ادراکات ساکنان منطقه 20 با استفاده از تحلیلهای آمار استنباطی به دست آمد. نتایج ناشی از یافته ها بیانگر این حقیقت هستند که از نگاه شهروندان آسیبپذیرترین عوامل که منجر به افول کیفیت منطقه 20 شهر تهران از دیدگاه اسلامی شده است، عوامل کالبدی و محیطی بوده است و عوامل اجتماعی و ارزشی در درجات بعدی قرار دارند.

مقدمه و هدف پژوهش: شهرداری ها به منظور ساماندهی ترافیک و زیباسازی فضای شهری اقدام به اجرای پروژه های زیر بنایی شهری می کند. این اقدامات زمانی کارکرد مناسب پیدا خواهد کرد که با فضای بومی نواحی و محلات شهری و نیازهای آن ها هماهنگ باشد. در این پژوهش میزان رضایتمندی شهروندان به لحاظ کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی از پروژه زیرگذر چهارراه ولیعصر (تاتر شهر) بررسی شده است.روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. جامعه نمونه آماری برای بررسی ساکنین 100 نفر از شهروندان زیرگذر ولیعصر که از طریق فرمول کوکران به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل فرضیات، از آزمون T تک نمونه ای و برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن و برای مقایسه نسبت ها ، درصدها و فراوانی ها از آزمون خی دو استفاده شده است.یافته ها: بررسی ها مشخص می سازد که رضایت مندی شهروندان از ایجاد زیرگذر چهارراه ولیعصر از لحاظ بعد کالبدی بیشتر است. اما در بقیه ابعاد میانگین به دست آمده طبق آزمون T تک نمونه ای کمتر از میانگین است، به خصوص در بعد اقتصادی که بین میانگین واقعی و مفروض اختلاف معناداری وجود دارد. طبق آزمون فریدمن در میان ابعاد تاثیرگذار بر رضایت مندی ساکنین بعد کالبدی است و به ترتیب بعد اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی در رتبه های بعدی قرار دارند.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که میزان رضایتمندی شهروندان از ایجاد زیرگذر ولیعصر متوسط به بالا بوده است.